એવું તો શું થયું હતું કે પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધની શરૂવાત થઇ, 106 વર્ષ પહેલાનો એક ભયાનક ઇતિહાસ

Si Ad Code 6

પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ વિશે તમે ઇતિહાસનાં પુસ્તકોમાં ઘણું વાંચ્યું હશે. જોકે આ વિશ્વ યુદ્ધ 1914 થી 1918 સુધી લડવામાં આવ્યું હતું તે યુરોપ, એશિયા અને આફ્રિકામાં સમુદ્ર, પૃથ્વી અને આકાશના ત્રણ ખંડો પર લડવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ મુખ્યત્વે તેને યુરોપનું વિશ્વ યુદ્ધ કહેવામાં આવે છે. હવે બીજું કંઈપણ જાણતા પહેલા, ચાલો જાણીએ કે આ યુદ્ધને ‘વિશ્વ યુદ્ધ’ કેમ કહેવામાં આવે છે અને તેની અસર વિશ્વ પર પડી હતી. ખરેખર, તેને ‘વિશ્વ યુદ્ધ’ કહેવામાં આવે છે કારણ કે આ યુદ્ધમાં અભૂતપૂર્વ સંખ્યામાં ભાગ લેનારા દેશો, તેનો પ્રદેશ (જેમાં તે લડવામાં આવ્યો હતો) આ ને કારણે આને વિશ્વ યુદ્ધ કહેવામાં આવે છે.

માનવામાં આવે છે કે વિશ્વના લગભગ અડધા ભાગને પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધને કારણે હિંસાથી અસર થઈ છે, અને આ સમયગાળામાં લગભગ એક કરોડ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા અને બે કરોડથી વધુ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ સિવાય લાખો લોકો રોગો અને કુપોષણને કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા.

આ યુદ્ધના અંત સુધીમાં, વિશ્વના ચાર મોટા સામ્રાજ્યો રશિયા, જર્મની, ઓસ્ટ્રિયા-હંગેરી (હેપ્સબર્ગ) અને ઓસ્માનિયા (તાર્ક  સામ્રાજ્ય) હતા. આ પછી, યુરોપની સીમાઓ ફરી નિર્ધારિત કરવામાં આવી હતી અને તે જ સમયે અમેરિકા પણ એક ‘મહાસત્તા’ તરીકે ઉભરી આવ્યું.



પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ માટે કોઈ પણ એક ઘટનાને જવાબદાર કહી શકીએ નહી. આ યુદ્ધ 1914 સુધી ચાલેલી વિવિધ ઘટનાઓ અને કારણોના પરિણામ તરીકે ગણી શકાય. જો કે, આ યુદ્ધનું તાત્કાલિક કારણ યુરોપના સૌથી મોટા ઓસ્ટ્રિયન-હંગેરિયન સામ્રાજ્યના અનુગામી બોસ્નીયામાં આર્ચડ્યુક ફર્ડિનાન્ડ અને તેની પત્નીની હત્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે. 28 જૂન, 1914 ના રોજ સર્બિયા પર આરોપ લગાવીને તેની હત્યા કરવામાં આવી. આ ઘટનાના એક મહિના પછી જ 28 જુલાઈ, 1914 ના રોજ ઓસ્ટ્રિયાએ સર્બિયા પર આક્રમણ કર્યું. આ પછી, વિવિધ દેશો આ યુદ્ધમાં જોડાયા અને છેવટે તે વિશ્વ યુદ્ધનું રૂપ લીધું હતું.



11 નવેમ્બર 1918 ના રોજ સત્તાવાર રીતે જર્મનીને આત્મસમર્પણ કર્યા બાદ યુદ્ધનો અંત આવ્યો. આ કારણોસર, 11 નવેમ્બરને પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધનો અંતિમ દિવસ પણ કહેવામાં આવે છે. આ પછી, 28 જૂન 1919 ના રોજ, જર્મનીએ વર્સેલ્સની સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા, જેને શાંતિ કરાર પણ કહેવામાં આવે છે, જેના કારણે તેની જમીનનો મોટો ભાગ ગુમાવો પડિયો હતો. તે જ સમયે, તેના પર અન્ય રાજ્યો પર કબજો કરવા પર પ્રતિબંધ હતો અને તેમની સેનાનું કદ પણ મર્યાદિત હતું. વર્સેલ્સની સંધિ જર્મની પર દબાણપૂર્વક કરવામાં આવી હોવાનું માનવામાં આવે છે. આને કારણે હિટલર અને જર્મનીના અન્ય લોકોએ તેને અપમાન માન્યું હતું અને એવું માનવામાં આવે છે કે આ અપમાન બીજા વિશ્વ યુદ્ધનું કારણ પણ માનવામાં આવે છે.

Si Ad Code 5